ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΡΑ....

Φάκελος-Ανακύκλωση τώρα!

της Μυρτώς Αντωνοπούλου

Τα τελευταία χρόνια κάνω ανακύκλωση. Ορισμένες φορές με ενθουσιασμό και άλλες γεμάτη αμφιβο λίες. Δεν κάνω και τίποτα σπουδαίο, εδώ που τα λέμε. Ρίχνω σε μια δεύτερη σακούλα, δίπλα στα σκουπίδια, τις συσκευασίες από προϊόντα, μαζεύω τις άδειες μπαταρίες και τις πετάω στον κάδο που υπάρχει έξω από το σουπερμάρκετ που πηγαίνω - πρόσφατα, μάλιστα, ανακάλυψα και κάδο για λαμπτήρες. Ο παλιός μου Η/Υ έβγαλε το χειμώνα στη βεράντα, μέχρι να μάθω πού θα μπορούσε να ανακυκλωθεί, και στα μελλοντικά μου σχέδια περιλαμβάνεται η κομποστοποίηση. Τις υπόλοιπες ημέρες αναρωτιέμαι πού πήγε ο «μπλε κάδος» της γειτονιάς μου, νευριάζω βλέποντας τους κάδους ανακύκλωσης γεμάτους με κοινά σκουπίδια και μπαίνω σε σκέψεις αν πράγματι γίνεται ανακύκλωση στην Ελλάδα και, εν πάση περιπτώσει, πού καταλήγουν τελικά όσα μαζεύω. Όλα αυτά οδήγησαν στον «οδηγό ανακύκλωσης», που ελπίζω να λύσει και τις δικές σας απορίες. 

Πως θα ανακυκλώσετε 
Συσκευασίες 
Στην Ελλάδα, για την ανακύκλωση των οικιακών συσκευασιών υπάρχουν δύο συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης: Οι «μπλε κάδοι» και το «ανταποδοτικό σύστημα», καθώς και το ατομικό σύστημα ανακύκλωσης της εταιρείας «ΑΒ Βασιλόπουλος». 

Μπλε κάδοι 
Οι συσκευασίες των προϊόντων που χρησιμοποιείτε ανακυκλώνονται εφόσον τις ρίξετε στους «μπλε κάδους». Υπεύθυνη είναι η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.). Επικοινωνήσαμε με τους ειδικούς και λύσαμε κάθε μας απορία. 

Η ανακύκλωση στην πράξη Ειδικά οχήματα συλλογής μεταφέρουν το περιεχόμενο των μπλε κάδων στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, γνωστά ως ΚΔΑΥ. Πανελλαδικά λειτουργούν 21 ΚΔΑΥ. Εκεί, τα υλικά διαχωρίζονται είτε με μηχανήματα είτε με το χέρι, όπως συμβαίνει και στις ανάλογες μονάδες του εξωτερικού. Τα ανακτώμενα υλικά χωρίζονται ανά κατηγορία, συμπιέζονται και δεματοποιούνται. Στη συνέχεια, προωθούνται στις αντίστοιχες βιομηχανίες για την περαιτέρω αξιοποίησή τους. 

Απορίες «μυημένων» 
• Πρέπει να ξεπλένω ή να σκουπίζω τις συσκευασίες των προϊόντων, πριν τις ρίξω στον κάδο ανακύκλωσης; 
Οι συσκευασίες πρέπει να ρίχνονται στην ανακύκλωση άδειες και καθαρές από υπολείμματα. Μπορείτε, για παράδειγμα, να σκουπίσετε ένα κεσεδάκι γιαουρτιού ή να το ξεπλύνετε με λίγο νερό, δεν χρειάζονται, όμως, υπερβολές. 
• Ανακυκλώνονται τα εισιτήρια των μέσων μεταφοράς, οι αποδείξεις και οι φάκελοι των ΔΕΚΟ; 
Προς το παρόν δεν έχει δημιουργηθεί σύστημα για την εναλλακτική διαχείριση του έντυπου χαρτιού, αν και το σχετικό διάταγμα υπάρχει. Όσο για το σύστημα των μπλε κάδων, αφορά την ανακύκλωση μόνο συσκευασιών. Παρ’ όλα αυτά, όταν βρεθεί έντυπο χαρτί στον μπλε κάδο, ανακυκλώνεται. Τα μικρά χαρτάκια, όμως, δυσχεραίνουν το έργο της διαλογής και συνήθως καταλήγουν στις χωματερές. Γι’ αυτό, καλό είναι να μη σκίζετε τα χαρτιά πριν τα ρίξετε στον κάδο, απλώς τσακίστε τα. 
• Να πετάω το αλουμινόχαρτο στον κάδο ανακύκλωσης; 
Όχι, το αλουμινόχαρτο δεν ανακυκλώνεται στην Ελλάδα. 
• Ανακυκλώνεται η συσκευασία που τυλίγουν τα τυριά, τα αλλαντικά και το κρέας στα σουπερμάρκετ; 
Ναι. Και τα δύο υλικά από τα οποία αποτελείται η συσκευασία (χαρτί, ζελατίνη) ανακυκλώνονται, αλλά θα πρέπει να διαχωριστούν πριν τα ρίξετε στον μπλε κάδο. 
• Να ρίχνω στην ανακύκλωση τη συσκευασία του κρέατος από φελιζόλ, που βρίσκουμε στα σουπερμάρκετ; 
Όχι. 
• Πού πρέπει να πετάω τα CD και τα DVD; 
Στους μπλε κάδους μπορείτε να πετάτε μόνο τις θήκες τους. Δυστυχώς, τα ίδια τα CD και τα DVD δεν ανακυκλώνονται προς το παρόν στην Ελλάδα. 
• Να πετάω και τα καπάκια από τα μπουκάλια στην ανακύκλωση; 
Ναι, αφού όμως τα ξεβιδώσετε από τα μπουκάλια. 
• Πρέπει να συμπιέζω τις συσκευασίες πριν τις πετάξω; 
Ναι. Καλό είναι να συμπιέζετε, να τσακίζετε και να διπλώνετε όσες συσκευασίες μπορείτε. 
• Είναι λάθος να πετάω ό,τι ανακυκλώνω σε δεμένη πλαστική σακούλα; 
Ναι. Θα πρέπει να ρίχνετε τις συσκευασίες στον μπλε κάδο «χύμα» και όχι μέσα σε δεμένες σακούλες. Μπορείτε να συλλέγετε τα ανακυκλώσιμα υλικά στην ειδική τσάντα ανακύκλωσης (που έχουν μοιράσει αρκετοί δήμοι) ή και σε οποιαδήποτε σακούλα (πλαστική ή χάρτινη), το περιεχόμενο της οποίας θα πρέπει να αδειάσετε στον μπλε κάδο. Τις πλαστικές και χάρτινες σακούλες μπορείτε, επίσης, να τις ρίχνετε στον κάδο μετά τη χρήση τους.

Info 
«Ε.Ε.Α.Α.», Χειμάρας 5, Μαρούσι, τηλ.: 210-80.10.962-3, 
site: www. herrco.gr 


Εσείς, έχετε μπλε κάδο; 
• Συμμετέχει ο δήμος σας στο πρόγραμμα με τους μπλε κάδους; 
Οι δήμοι που συμμετέχουν είναι περισσότεροι από 630. Αναζη τήστε το δικό σας κάδο στην ιστοσελίδα της «Ε.Ε.Α.Α.» (www.herrco.gr). 
• Πώς μπορώ να αποκτήσω κάδο ανακύκλωσης στη γειτονιά μου; 
Η «Ε.Ε.Α.Α.» προσφέρει τους μπλε κάδους και τα ειδικά απορριμμα τοφόρα (που συλλέγουν μόνο το δικό τους περιεχόμενο) στους δήμους με τους οποίους συνερ γά ζεται. Πόσοι κάδοι θα τοποθετ ηθούν και σε ποια σημεία απο φασίζεται από κάθε δήμο. Επομέ νως, για να τοποθετηθεί κάδος στη γειτονιά σας, όπως και για οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει μετά την τοποθέτησή του (π.χ. αν δεν τον αδειάζουν συχνά), θα πρέπει να επικοινω νήσετε με το Τμήμα Καθαριότητας του δήμου σας. 

Ανταποδοτικό σύστημα 
Από τις αρχές του 2009 ξεκίνησε η «ανταποδοτική ανακύκλωση», στην οποία συμμετέχουν οι μεγάλοι δήμοι της χώρας (Αθηναίων, Αμαρουσίου, Πειραιά, Θεσσαλονίκης κ.ά.), καθώς και επιχειρήσεις (Carrefour Μαρινόπουλος, Info Quest κ.ά.). Τα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης βρίσκονται σε κεντρικά σημεία δήμων, καταστήματα, σουπερμάρκετ και σχολεία. Όμως, για να τα βρείτε μπορείτε να ενημερωθείτε μόνο τηλεφωνικά… Στόχος είναι να τοποθετηθούν 900 τέτοια «σπιτάκια» πανελλαδικά, τα οποία ωστόσο είναι λίγα για να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού. «Φανταστείτε ότι μόνο ένα σπιτάκι θα εξυπηρετεί… 12.000 κατοίκους!», εξηγεί ο δρ. Φίλιππος Κυρκίτσος, περιβαλλοντολόγος και πρόεδρος στην «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης». Οι καταναλωτές επιστρέφουν τις συσκευασίες προϊόντων (σε ορισμένα Κέντρα υπάρχουν υποδοχές και για μικροσυσκευές) και το αντα ποδοτικό κίνητρο είναι δωρεάν αγορές σε συμβεβλημένα καταστήματα. Εναλλακτικά, μπορούν να δωρίσουν το ποσό σε φιλανθρωπικά ιδρύματα. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο περιβάλλοντος-καθαριό τητας του Δήμου Αθηναίων, κ. Δημόπουλο, τα υλικά διαχωρίζονται αυτόματα από το μηχάνημα και, στη συνέχεια, πηγαίνουν προς τελική αξιοποίηση. Ο κ. Κυρκίτσος, όμως, βεβαιώνει ότι ο διαχωρισμός από το μηχάνημα δεν επαρκεί. «Χρειάζονται άνθρωποι που θα ελέγχουν αν είναι σωστός ο διαχωρισμός. Διαφορετικά, τα υλικά θα απορριφθούν από το σύστημα ανακύκλωσης και θα καταλήξουν στις χωματερές».

Info 
«Ανταποδοτική Ανακύ κλω ση», Λεωφ. Πεντέλης 77-79, Χα λάν δρι, τηλ: 210-68.56.110-11. 

Για «πρωτάρηδες» 

Στους μπλε κάδους ανακύκλωσης ρίχνετε συσκευασίες από: 
• Χαρτί (π.χ. εφημερίδες, περιοδικά, χαρτοκιβώτια). 
• Πλαστικό (π.χ. μπουκάλια νερού, πλαστικές σακούλες). 
• Αλουμίνιο (π.χ. κουτιά αναψυκτικών, κονσέρβες). 
• Γυαλί (π.χ. γυάλινα μπουκάλια, βαζάκια). 
• Λευκοσίδηρο (π.χ. κουτιά από γάλα εβαπορέ). 

Τα «σπιτάκια» του Βασιλόπουλου 
Η εταιρεία «ΑΒ Βασιλόπουλος» ξεκίνησε το 2003 ατομικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών, ώστε να ανακυκλώνει μόνη της τις συσκευασίες της ιδιωτικής της ετικέτας, αλλά παράλληλα ανακυκλώνει και οποιαδήποτε άλλη συσκευασία. Συνεργάζεται με την εταιρεία «ΤΕΧΑΝ», η οποία της διαθέτει δύο ειδών «σπιτάκια»: 
• Τα μικρά, όπου ανακυκλώνονται συσκευασίες από πλαστικό και λευκοσίδηρο. 
• Τα μεγάλα, όπου ανακυκλώνονται πλαστικά μπουκάλια, μεταλλικά κουτιά (από αλουμίνιο ή λευκοσίδηρο), γυάλινες φιάλες, πλαστικές σακούλες, μεταλλικοί περιέκτες (π.χ. κονσέρβες), πλαστικά δοχεία (π.χ. απορρυπαντικά), μπαταρίες και μικροσυσκευές (π.χ. κινητά τηλέφωνα). 
Οι πολίτες ρίχνουν στις κατάλληλες υποδοχές τα υλικά και το μηχάνημα τα επεξεργάζεται αυτόματα (π.χ. συμπιέζει τα αλουμινένια κουτιά). Στη συνέχεια, η «ΤΕΧΑΝ» συλλέγει τα υλικά, τα αποθηκεύει και τα στέλνει στα αντίστοιχα Κέντρα Ανακύκλωσης. Το σύστημα είναι ανταποδοτικό και ο πολίτης έχει δύο επιλογές: Να παραλάβει εκπτωτικό κουπόνι για αγορές εντός του καταστήματος ή να προσφέρει το ποσό ως δωρεά σε φιλανθρωπικά ιδρύματα (π.χ. «Χαμόγελο του παιδιού»). Τα ειδικά «σπιτάκια» βρίσκονται σε 40 σουπερμάρκετ «ΑΒ Βασιλόπουλος» ανά την Ελλάδα (20 μεγάλα και 20 μικρά). Ενημερωθείτε σχετικά από την ιστοσελίδα της εταιρείας. 

Info 
Ατομικό σύστημα ανακύκλωσης «ΑΒ Βασιλόπουλος», τηλ: 210-97.19.091 (ΤΕΧΑΝ), site: www.ab.gr 

Μπαταρίες
Δεν είναι όλες οι μπαταρίες επικίνδυνες. Είναι, όμως, ιδιαίτερα τοξικές εκείνες που περιέχουν μόλυβδο, υδράργυρο ή κάδμιο. Αντί να καταλήξουν, λοιπόν, στα απορρίμματα και από εκεί στον υδροφόρο ορίζοντα, μπορούν να ανακυκλωθούν παράγοντας νέες μπαταρίες ή άλλα προϊόντα, στους ειδικούς κάδους συλλογής μπαταριών της «ΑΦΗΣ». Εργοστάσιο ανακύκλωσης δεν υπάρχει στην Ελλάδα, οπότε οι μπαταρίες στέλνονται σε κάποιο εργοστάσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο). Για να βρείτε το κοντινότερο σημείο συλλογής μπαταριών, επικοινωνήστε με την «ΑΦΗΣ», αν και συνήθως οι ειδικές κυλινδρικές στήλες είναι τοποθετημένες σε καταστήματα σουπερμάρκετ και κινητής τηλεφωνίας. Η εταιρεία συνεργάζεται επίσης με σχολεία, δήμους, κοινότητες, εμπορικά καταστήματα, ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις. Από το Μάρτιο του 2005, που ξεκίνησε το πρόγραμμα, μέχρι σήμερα έχουν τοποθετηθεί περίπου 43.000 κάδοι σε όλη την ελληνική επικράτεια. 

Info 
«ΑΦΗΣ» (Ανακύκλωση Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών), τηλ.: 210-80.30.244, site: www. afis.gr 

Σύμφωνα με Οδηγία της Ε.Ε., όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συλλέγουν το 25% των χρησιμοποιημένων μπαταριών μέχρι το 2012, στόχο που η Ελλάδα υπερκάλυψε 4 χρόνια νωρίτερα! 

Ηλεκτρικές & Ηλεκτρονικές συσκευές
Ο παλιός σας Η/Υ, το κινητό τηλέφωνο που δεν χρειάζεστε πλέον, ακόμα και το πλυντήριο που θέλετε να ξεφορτωθείτε, μπορούν να ανακυκλωθούν και να κερδίσουν μία... δεύτερη ζωή. Η εταιρεία «Ανακύκλωση Συσκευών» συνεργάζεται με δήμους, σχολεία, καταστήματα πώλησης ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και σουπερμάρκετ και συλλέγει κάθε είδους ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές σε 6.500 σημεία σε όλη την Ελλάδα. Για να ενημερωθείτε για το κοντινότερο σημείο συλλογής συσκευών, τηλεφωνήστε στην εταιρεία ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της. Τις μικροσυσκευές μπορείτε να τις μεταφέρετε μόνοι σας. Αν, όμως, πρόκειται για μεγάλη συσκευή, τηλεφωνήστε στην Υπηρεσία Ογκωδών του δήμου σας για την παραλαβή της. Σημειώστε, επίσης, ότι στην περίπτωση που αγοράσετε μια καινούργια συσκευή, το κατάστημα από το οποίο την προμηθευτήκατε είναι υποχρεωμένο να παραλάβει την παλιά και να τη στείλει για ανακύκλωση. Οι συσκευές που συλλέγονται αποσυναρμολογούνται σε ειδικές μονάδες ανά την Ελλάδα, απομακρύνονται οι βλαβερές ουσίες που περιέχουν, κάποια αξιοποιήσιμα μέρη τους διοχετεύονται στην αγορά και τα υπόλοιπα καταλήγουν στην ανακύκλωση. 

Info 
«Ανακύκλωση Συσκευών», τηλ.: 210-53.19.780, 210-53.19.762-5, 
site: www.electrocycle.gr. Για δωρεάν παραλαβή μεγάλων ηλεκτρικών συσκευών, καλέστε τη «Phaedra» στα τηλ.: 800-800.90.90 ή 210-42.86.347. Η εταιρεία συνεργάζεται με την «Ανακύκλωση Συσκευών» και με ορισμένους δήμους της Αττικής. 

Ακόμα και λαμπτήρες! 
Η «Ανακύκλωση Συσκευών» διαθέτει, επίσης, ειδικούς κάδους για συλλογή λαμπτήρων σε 600 σημεία σε όλη τη χώρα. Θα τους βρείτε σε καταστήματα που πωλούν λαμπτήρες, σε καταστήματα λιανικής (π.χ. Prakti ker, ΙΚΕΑ) και σε δήμους. 
Tip Αναζητήστε στη συσκευασία των λαμπτήρων και των συσκευών το σήμα με το διαγραμμένο κάδο, για να βεβαιωθείτε ότι το προϊόν ανακυκλώνεται. 

Φάρμακα 
Πετώντας τα φάρμακα, που δεν χρειαζόμαστε πλέον, στα σκουπίδια, επιβαρύνουμε το έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα με επικίνδυνες χημικές ουσίες. Η πρωτοβουλία συλλογής ληγμένων φαρμάκων ανήκει στο Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών Θεσσαλονίκης. Ήδη 600 από τα 900 φαρμακεία που λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, τη Φλώρινα, την Καστοριά και την Πέλλα συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Στους νομούς Ροδόπης και Καβάλας, μάλιστα, συμμετέχουν όλα τα φαρμακεία. Το περιεχόμενο των κάδων, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι στα φαρμακεία-μέλη, συγκεντρώνεται σε αποθήκες και μία φορά το χρόνο τα φάρμακα αποστέλλονται σε ειδικά κέντρα στη Γερμανία και στο Βέλγιο, όπου καταστρέφονται. Τα έξοδα, τόσο για τους κάδους όσο και για την καταστροφή των φαρμάκων, επιβαρύνουν τα μέλη του Συλλόγου, ενώ η πολιτεία δεν έχει δηλώσει ακόμα πρόθεση χρηματοδότησης. Σχετικό πιλοτικό πρόγραμμα ανακύκλωσης έχει ξεκινήσει και το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) στη Χίο, στη Λέσβο και στα Δωδεκάνησα. 

Info 
Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών (ΣΥ.ΦΑ.) Θεσσαλονίκης, τηλ.: 2310-498.500. 

Λάδι τηγανίσματος 
Οι περισσότεροι συνηθίζουν να ρίχνουν το λάδι μετά το τηγάνισμα στο νεροχύτη. Σε περιοχές, όμως, που δεν υπάρχει επεξεργασία αποβλήτων, το «τηγανόλαδο» κατευθύνεται σε θάλασσες και ποτάμια, συμβάλλοντας στη διατάραξη της τροφικής αλυσίδας. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτόν, χρησιμοποιούν τα «τηγανέλαια» για την παραγωγή βιοκαυσίμων, που ρυπαίνουν λιγότερο από τα συμβατικά καύσιμα. Ενδεικτικά, αναφέρουμε δύο που εξυπηρετούν οικιακούς καταναλωτές: 
1. Η εταιρεία «Σέλας» («Συλλογή και επεξεργασία λιπών και ανακυ κλώ σιμων στερεών») συλλέγει λάδι τηγανίσματος από το σπίτι σας. Εσείς, δεν έχετε παρά να τους ζη τή σετε να σας τοποθετήσουν έναν ειδικό κάδο συλλογής στην πολυ κατοικία ή τη μονοκατοικία σας, μέσα στον οποίο θα ρίχνετε πλα στικά μπουκάλια με το λάδι που μαζεύετε. Θα χρειαστεί να δώσετε 50 € στην εταιρεία και, από εκεί και πέρα, αυτή θα ανα λά βει να αντικαθιστά τον κάδο κάθε φορά που γεμίζει. Τα πλα στικά μπου κά λια ανακυκλώνονται και το λάδι, αφού υποστεί μία πρώτη επεξερ γασία, μεταφέρεται σε ειδι κές μο νά δες που το μετα τρέ πουν σε βιο ντίζελ (υπάρχουν πάνω από 10 μονάδες στην Ελλάδα). Η εται ρεία αναπτύσσει και δίκτυο «Στε κιών Ανακύκλωσης Τηγανελαίων» (σε σουπερμάρκετ, καταστήματα κλπ.). 

Info 
«Σέλας», τηλ.: 210-24.60.845, 
site: www.selas.com.gr 

2. Η εταιρεία «Revive», σε συνεργασία με την «ΑΒ Βασιλόπουλος», έχει τοποθετήσει, στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος, ειδικές δεξαμενές για τη συλλογή του λαδιού τηγανίσματος σε δύο σουπερμάρκετ: Στο Ελληνικό (Λ. Βουλιαγμένης 43-45) και στην Εθνική (20ο χλμ. Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας). Για κάθε λίτρο λαδιού που θα ανακυκλώνεται, θα προσφέρεται από την εταιρεία το ποσό των 0,03 € στη WWF. Η εταιρεία συλλέγει λάδι τηγανίσματος από ξενοδοχειακές μονάδες, εστιατόρια, ταχυφαγεία κλπ. Συνεργάζεται, επίσης, με το Δήμο Ελληνικού για τη συλλογή λαδιού από τις κατοικίες (όπου τοποθετούνται ειδικά βαρέλια), ενώ βρίσκεται σε επαφή και με άλλους ενδιαφερόμενους δήμους, κυρίως της Αττικής. 

Info «Revive», τηλ.: 210-21.16.524, 210-20.12.864, 
site: www.revive.gr 

Εσύ, πόσα σκουπίδια παράγεις; 
Πρώτο μέλημα όλων μας πρέπει να είναι η μείωση του όγκου των απορ ριμμάτων και έπειτα η ανακύ κλωσή τους. Μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας μπορεί να απο δειχτούν αποφασιστικές. Πάρτε μερικές ιδέες: 
• Αποφύγετε να αγοράζετε προϊόντα των οποίων οι συσκευασίες κάνουν κατάχρηση σε χαρτί, πλαστικό και αλουμίνιο. 
• Στο σουπερμάρκετ επιλέγετε τα προϊόντα σε οικονομικές συσκευα σίες, προκειμένου να μειώσετε τον όγκο των απορριμμάτων σας. 
• Ακυρώστε ανούσιες συνδρομές σε ενημερωτικά καταναλωτικά δελτία, βοηθώντας έτσι στην εξοικονόμηση χαρτιού. 
• Προτιμήστε επαναφορτιζόμενες μπαταρίες και αποφύγετε όσες είναι μιας χρήσης. 

Τουλάχιστον 475 κιλά σκουπιδιών που καταλήγουν σε χωματερές παράγει ετησίως κάθε Έλληνας 

Αυτοκίνητα
Τα εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα αποτελούν, ουσιαστικά, απόβλητα που ρυπαίνουν το περιβάλλον. Η ανακύκλωση αυτοκινήτων, μία από τις πιο επικερδείς επιχειρηματικές δραστηριότητες στη δυτική Ευρώπη, «παίρνει τα πάνω της» και στην Ελλάδα, με την «Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος» (ΕΔΟΕ), η οποία αριθμεί πλέον 80 κέντρα διαχείρισης σε 39 νομούς. Τα παλιά οχήματα μεταφέρονται σε ειδικές μονάδες. Εκεί αφαιρούνται τα τοξικά υγρά και στερεά. Ορισμένα μέρη τους χρησιμοποιούνται ως μεταχειρισμένα ανταλλακτικά, ενώ άλλα ανακυκλώνονται (μετατρέπονται σε μέταλλα). Για να ανακυκλώσετε το δικό σας αυτοκίνητο, βρείτε τις μονάδες ανακύκλωσης ανά νομό στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.edoe.gr/welcome. aspx? NewPage=4300 και μεταφέρετε το αυτοκίνητό σας στο κοντινότερο σημείο παράδοσης, με το σήμα της «ΕΔΟΕ.» Συνήθως, πάντως, οι εταιρείες στέλνουν γερανό να παραλάβει το όχημα χωρίς καμία επιβάρυνση. Εσείς, δεν έχετε παρά να περιμένετε να σας αποσταλεί το πιστοποιητικό καταστροφής, το οποίο σας απαλλάσσει από τα τέλη κυκλοφορίας. 
Tip Πραγματοποιήστε όλη τη διαδικασία πριν από τις 20 Δεκεμ βρίου κάθε έτους, ώστε να μην χρειαστεί να πληρώσετε τα τέλη κυκλοφορίας για την επόμενη χρονιά. 

Info «Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος» (ΕΔΟΕ), Λ. Κηφισίας 324, Χαλάνδρι, τηλ.: 210-68.99.039, site: www.edoe.gr 

Ανακυκλώνονται και τα κοσμήματα; 
Στο κατάστημα κοσμημάτων «A. Λεονταράκης» -όπου, παρεμπιπτόντως, οι συσκευασίες είναι από ανακυκλωμένα υλικά- σας δίνεται η δυνατότητα να... ανακυκλώσετε τα παλιά σας κοσμήματα. Οι ειδικοί τα καθαρίζουν, διαχωρίζουν τα μέταλλα και τα ανακατασκευάζουν! 

Info «A. Λεονταράκης», Σκούφου 6, Σύνταγμα, τηλ.: 210-32.47.728, 
site: www.leondarakis.gr 

Ρούχα 
Η ανακύκλωση ρούχων στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Δύο αξιόλογες ιδιωτικές προσπάθειες είναι οι εξής: Ο «Κύκλος», όπου συγκεντρώνονται σε ειδικούς κάδους μεταχειρισμένα ρούχα, τα οποία, αφού υποστούν επεξεργασία, ανακατασκευάζονται και προσφέρονται σε χαμηλότερες τιμές, και η βιοτεχνία «Freedom», όπου παλιά ρούχα -ακόμα και κατεστραμμένα- υφίστανται συγκεκριμένη επεξεργασία και μετατρέπονται σε στουπί ή σε πανιά καθαρισμού. 

Info 
• «Κύκλος-ανακύκλωση», Γιαλούρου 9, Ν. Κυψέλη, τηλ.: 210-88.17.119. • «Freedom», Νάξου 27, Καμίνια, Πειραιάς, τηλ.: 210-48.13.802, 210-48.27.189, 6982-522.861. 

Το μυστήριο της πλαστικής σακούλας 
Φέτος ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται, κυρίως στα σουπερμάρκετ, σακούλες που «διαλύονται μόνες τους», σε μια προσπάθεια να αντικατασταθεί η κοινή πλαστική σακούλα, που επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον. Είναι, όμως, οι νέες σακούλες πραγματικά βιοδιασπώμενες; Ο αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος στο Ε.Μ.Π. κ. Αλέξανδρος Παπαγιάννης μάς δίνει τις απαντήσεις: 

Είναι οι νέες σακούλες των σουπερμάρκετ βιοδιασπώμενες; 
Όχι, είναι φωτοδιασπώμενες. Οι παράγοντες που περιέχουν διασπούν ταχύτερα την πλαστική σακούλα, χωρίς, ωστόσο, να έχει αποδειχθεί ότι τη μετατρέπουν σε προϊόν που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Έτσι, ενώ οι σακούλες αυτές προωθήθηκαν σαν «ανακυκλώσιμες» και «πιο φιλικές προς το περιβάλλον», οι πολίτες δεν ενημερώθηκαν σχετικά με τις αρνητικές παραμέτρους που σχετίζονται με την κατασκευή, χρήση και απόρριψη πλαστικής σακούλας στο περιβάλλον (π.χ. συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, επιβαρύνει τα οικοσυστήματα). 

Και οι βιοδιασπώμενες; 
Οι πραγματικά βιοδιασπώμενες σακούλες που κατασκευάζονται από φυσικά υλικά (άμυλο, καλαμπόκι) και βιοδιασπώνται σε συνθήκες κομποστοποίησης, φαίνεται να είναι οι πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Βέβαια, μπορούν να γίνουν παγίδες για τα θαλάσσια είδη όταν καταλήγουν στις θάλασσες, ενώ κοστίζουν σχεδόν 3 φορές περισσότερο από τις κοινές πλαστικές σακούλες. 

Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνει ο καταναλωτής; 
Αρκετές χώρες έχουν περιορίσει δραστικά τη χρήση της πλαστικής σακούλας (π.χ. Γερμανία, Δανία, Σουηδία, Γαλλία), ενώ άλλες τις έχουν απαγορεύσει, όπως π.χ. η Κίνα. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να καταργηθούν και στη χώρα μας, να χρησιμοποιούνται οι πραγματικά βιοδιασπώμενες σακούλες και να προωθήσουμε την καλύτερη λύση, που είναι η χρήση πάνινων τσαντών ή μεγάλων πλαστικών τσαντών πολλαπλών χρήσεων, που 
διατίθενται πια σε όλα τα σουπερμάρκετ, με διάρκεια ζωής τουλάχιστον 2-3 ετών». 

Η Ανακύκλωση στην Ελλάδα
«Από το 2001 και μετά, η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα στον τομέα της ανακύκλωσης», υποστηρίζει ο δρ. Φίλιππος Κυρκίτσος, περιβαλλοντολόγος και πρόεδρος στην «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης». Ο σχετικός νόμος έβαλε τα θεμέλια για τη δρομολόγηση των διάφορων συστημάτων. «Ωστόσο, έχουν καθυστερήσει πολύ τα διατάγματα για τα μπάζα και το έντυπο χαρτί, όπως και για επιμέρους υλικά που δεν έχουν ενταχθεί στο νόμο (έπιπλα, ιατρικά απόβλητα, ρουχισμός, φάρμακα)». Ο ίδιος, αξιολογώντας τα συστήματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη χώρα, υπογραμμίζει την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι «μπλε κάδοι», τονίζοντας όμως την ανάγκη για επέκταση του συστήματος σε όλους τους δήμους της χώρας, και χαρακτηρίζει εξαιρετική τη δουλειά της «ΑΦΗΣ» και της «ΕΔΟΕ». Η Ελλάδα, όμως, έχει δρόμο μπροστά της. Ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων και τι χρειάζεται να κάνει η Ελλάδα για να «πιάσει» τους στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε.; 

Στο δρόμο για τη λύση 
Η «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης» προτείνει το «Στρατηγικό Μοντέλο Διαχείρισης των Απορριμμάτων», το οποίο υποστηρίζουν και άλλες οικολογικές οργανώσεις (Greenpeace, WWF Ελλάς, Δίκτυο Μεσόγειος SOS). Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία είναι ρεαλιστική, οικονομική και ωφέλιμη, αφού, εκτός των άλλων, αποσκοπεί στη δημιουργία τουλάχιστον 11.000 νέων θέσεων εργα σίας. Οι υπεύθυνοι έχουν υπολογίσει και το ακριβές κόστος. «Λιγό τερο από 1,4 δις θα κοστίσει για ολόκληρη την Ελλάδα. Η πολιτεία θα χρειαστεί να δώσει 190 εκατομμύρια και οι ιδιώτες που συμμετέχουν 80 εκατομμύρια ετησίως για 5 χρόνια», εξηγεί ο κ. Κυρκίτσος. 

Τα σημεία-κλειδιά του μοντέλου 
• Πρόληψη Uber alles Περιλαμβάνει ιδέες για τη μείωση των σκουπιδιών, όπως είναι η πληρωμή δημοτικών τελών βάσει των απορριμμάτων που παράγει κάθε νοικοκυριό και όχι βάσει των τετραγωνικών μέτρων της κατοικίας, που ισχύει σήμερα. 
• Reuse Η επαναχρησιμοποίηση δεν αφορά μόνο τις συσκευασίες αναψυκτικών, νερού και μπίρας, αλλά επεκτείνεται ακόμα και σε προϊόντα από πλαστικό. Για τις «επιστρεφόμενες» συσκευασίες που υπάρχουν στο εξωτερικό, ο καταναλωτής πληρώνει π.χ. 0,30 € παραπάνω και τα παίρνει πίσω με την επιστροφή του προϊόντος. 
• Οικιακή κομποστοποίηση Τα νοικοκυριά μπορούν με έναν ειδικό κάδο να παράγουν λίπασμα από τα οργανικά απορρίμματα (φρούτα, λαχανικά, φύλλα κλπ.), που θα αξιοποιηθεί στον κήπο ή τη βεράντα, μειώνοντας τα παραγόμενα απορρίμματα κατά 35%. Εάν η πολιτεία θεσπίσει την τοποθέτηση κάδων οικιακής κομποστοποίησης και ξεκινήσει την υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων μαζί με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μπορεί να δώσει ουσιαστική ώθηση στο μέτρο. 
• Το μοντέλο των 4 κάδων Ένας κάδος θα αφορά μόνο το χαρτί, που θα οδηγείται χωρίς άλλη διαλογή για ανακύκλωση. Ο δεύτερος θα δέχεται όλα τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικό, γυαλί, μέταλλο, ξύλο), τα οποία θα οδηγούνται στα ΚΔΑΥ για διαλογή και ανακύκλωση. Στον τρίτο κάδο θα ρίχνονται μόνο τα υπόλοιπα οργανικά και βιοαποδομήσιμα υλικά, όσα δηλαδή δεν καταλήγουν στον οικιακό κάδο κομποστοποίησης, τα οποία θα κομποστοποιούνται σε ειδικές μονάδες. Ο τελευταίος κάδος θα δέχεται τα υπολείμματα, τα οποία θα οδηγούνται σε ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων). Με αυτό τον τρόπο η διαλογή των υλικών στα ΚΔΑΥ θα είναι ευκολότερη, εφόσον θα οδηγείται για διαλογή το 20-25% των σημερινών ποσοτήτων, ενώ τα υπολείμματα (π.χ. μικρά χαρτάκια) που καταλήγουν σήμερα σε ΧΥΤΥ (επειδή δεν μπορούν να διαχωριστούν από τα υπόλοιπα υλικά) θα ελαχιστοποιηθούν, αφού σχεδόν στο σύνολό τους θα ανακυκλώνονται, εφόσον το χαρτί θα συλλέγεται ξεχωριστά. 
• Μεγαλύτερα βήματα Στόχος η βελτιστοποίηση της υπάρχουσας εναλλακτικής διαχείρισης και η επέκτασή της και σε άλλα υλικά. Αρκετά από τα σημερινά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης (π.χ. για συσκευασίες, ηλεκτρικές συσκευές) χρειάζονται βελτιώσεις, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει η Ε.Ε. Παράλληλα, υπάρχουν και άλλες σημαντικές κατηγορίες υλικών (ρούχα, παπούτσια, έπιπλα κλπ.), για τις οποίες δεν υπάρχουν ακόμα συστήματα διαχείρισης. Η πρόταση είναι να δημιουργηθούν Διαδημοτικά Κέντρα Ανακύκλωσης, όπου θα μπορούν οι πολίτες να παραδίδουν τέτοιου είδους υλικά. 

Info 
Για πληροφορίες σχετικά με τους ειδικούς κάδους και την τεχνική της κομποστοποίησης, επικοινωνήστε με την «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης», Μαμάη 3, τηλ.: 210-82.24.481, 
site: www.ecorec.gr

2% κατά βάρος υπολογίζεται ότι καταλαμβάνει το πλαστικό στα σκουπίδια των Ευρωπαίων. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό φτάνει το 20%!