Σύρος: Το νησί της ανακύκλωσης

Σύρος: Το νησί της ανακύκλωσης

Μέχρι πρότινος, όταν ακούγαμε «Σύρος», στο μυαλό μας έρχονταν ο Μάρκος Βαμβακάρης, τα λουκούμια, τα νεοκλασικά της σπίτια... H πρωτεύουσα των Κυκλάδων, όμως, έχει αποκτήσει πρόσφατα ένα επιπλέον ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: έχει αναδειχτεί πρωταθλήτρια στην ανακύκλωση.

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ,
φωτογραφίες: ΚΑΝΑΡΗΣ ΤΣΙΓΚΑΝΟΣ
Aλλα μέρη διαφημίζουν τον ήλιο και τη θάλασσα, οι κάτοικοι της Σύρου όμως διαφημίζουν τα σκουπίδια τους, που έμαθαν να τα διαχειρίζονται και πλέον ανακυκλώνουν έκαστος περίπου 145 κιλά απορριμμάτων το χρόνο! Κινητήριος δύναμη πίσω από το εντυπωσιακό αυτό νούμερο είναι ο Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης Απορριμμάτων Στερεών Αποβλήτων Σύρου (ΕΦΔΣΑ), ο οποίος στο σύντομο διάστημα από την -επίσημη- έναρξη της δράσης του, τον Ιούλιο του 2009, φιγουράρει στις πρώτες θέσεις του ελληνικού «τοπ 10» της ανακύκλωσης. Συγκεκριμένα, οι τρεις δήμοι που τον απαρτίζουν (Ερμούπολη, Ανω Σύρος και Ποσειδωνία) ανακυκλώνουν περίπου το 30% των σκουπιδιών τους, ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, αν συνυπολογίσει κανείς ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αγγίζει το 39%. Ενδεικτικά, στο πρώτο πεντάμηνο του 2010, οι άοκνοι Συριανοί ανακύκλωσαν 1.190 τόνους στερεών αποβλήτων, όταν τα υπόλοιπα κυκλαδονήσια μόλις που έφτασαν τους 970 τόνους. Το ΟΙΚΟ, προκειμένου να μάθει το μυστικό αυτής της οικολογικής επιτυχίας, ταξίδεψε στη Σύρο και συνάντησε τον αντιδήμαρχο Ερμούπολης και ιθύνοντα νου της όλης προσπάθειας, κ. Νίκο Αλμπανόπουλο.
«Το αποτέλεσμα που βλέπετε δεν είναι τυχαίο. Εχει προηγηθεί συστηματική ενημέρωση των κατοίκων, ήδη ένα χρόνο προτού φτάσει ο πρώτος κάδος στο νησί», τονίζει ο πρόεδρος του ΕΦΔΣΑ. Του λόγου το αληθές αποδεικνύει και το πολύ χαμηλό ποσοστό επιμόλυνσης (λάθος υλικά σε κάποιον κάδο) που εντοπίζεται στους κάδους που προέρχονται από τη Σύρο, το οποίο δεν ξεπερνάει το 5 - 7%. Ο κ. Αλμπανόπουλος με την τριπλή του ιδιότητα (είναι και χημικός) υπολογίζει ότι έχει δώσει πάνω από 150 ομιλίες σε συλλόγους και φορείς και έχει επισκεφτεί όλες τις σχολικές τάξεις του νησιού. «Εχω μιλήσει με περίπου 3.000 άτομα. Ο κόσμος αδημονούσε να φτάσουν οι κάδοι και φύλαγε τα ανακυκλώσιμα υλικά στο σπίτι του», θυμάται. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η αξία της ανακύκλωσης έχει τόσο καλά εμπεδωθεί από τα παιδιά, που αποτέλεσε και το θέμα δύο σχολικών θεατρικών παραστάσεων και μιας εφημερίδας! Πέρα όμως από τον αντιδήμαρχο, 60 εθελοντές επισκέφτηκαν περίπου 7.000 συριανές οικογένειες, για να τις ενημερώσουν και να μοιράσουν σακούλες πολλαπλών χρήσεων για τα ψώνια τους, ενώ emails με ενημερωτικό υλικό στάλθηκαν σε πάνω από 2.000 ηλεκτρονικές διευθύνσεις πολιτών.
Τίποτα δεν πάει χαμένο
Κάνοντας μια βόλτα στην Ερμούπολη, διαπιστώνει κανείς ότι η πόλη είναι εξοπλισμένη με όλων των χρωμάτων τους κάδους, οι οποίοι αδειάζονται καθημερινά από το αρμόδιο συνεργείο. Εδώ γίνεται... νοικοκυρεμένη δουλειά και οι συσκευασίες διαχωρίζονται ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους: χαρτί και χαρτόνι, αλουμίνιο και μέταλλο, τετραπάκ, πλαστικό ή γυαλί. Επιπλέον, από τον Ιούνιο του 2010 άρχισε η ανακύκλωση χρησιμοποιημένου μαγειρικού λαδιού, ενέργεια που είχε ξεκινήσει προηγουμένως από τα εστιατόρια. Επιπλέον, ο δήμος προωθεί την κομποστοποίηση, επιδοτώντας την αγορά οικιακών κομποστοποιητών από τους κατοίκους.
«Για την αγορά ενός εσωτερικού κομποστοποιητή πληρώνουν 30 ευρώ και για έναν εξωτερικό, που τοποθετείται στο μπαλκόνι ή στην αυλή, 70 ευρώ», διευκρινίζει ο κ. Αλμπανόπουλος, ο οποίος συμμετέχει και ο ίδιος ενεργά στο πρόγραμμα. Και όπως λέει: «Τελικά, κατεβάζουμε σακούλα με σκουπίδια μία φορά την εβδομάδα, αφού ελάχιστα υλικά δεν ανακυκλώνονται». Στη Σύρο δεν αρκούνται πάντως στην ανακύκλωση στερεών αποβλήτων, αλλά ανακυκλώνουν επίσης λαμπτήρες, μικρές και μεγάλες μπαταρίες, ηλεκτρικές συσκευές κάθε μεγέθους, χρησιμοποιημένο λάδι λίπανσης, ελαστικά, μέχρι και οχήματα. Η ανταπόκριση του κόσμου είναι μεγάλη, αφού το ποσοστό συλλογής ανακύκλωσης μπαταριών και ελαστικών αυτοκινήτων υπολογίζεται στο 95%.
Ανακύκλωση αντί για νέο ΧΥΤΑ
«Από το 1985 όλα τα αστικά απορρίμματα κατέληγαν στη χωματερή που είχε χωροτεθεί στην περιοχή Κοράκι, η οποία όμως γέμισε και έπρεπε να βρεθεί άλλη λύση», μας εξιστορεί ο κ. Αλμπανόπουλος. Ετσι, σε κοντινή απόσταση κατασκευάστηκε το 2009 ο νέος ΧΥΤΑ -στοίχισε 4 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτήθηκε κατά 75% από το Ταμείο Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ενωσης-, που τηρεί όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές. «Πρέπει να περιορίσουμε στο ελάχιστο τα υλικά που φτάνουν εδώ. Το νησί μας είναι πυκνοκατοικημένο, δύσκολα θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε έναν νέο», υποστηρίζει ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Ποιότητας ζωής καθώς μας ξεναγεί στον ΧΥΤΑ.
Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να αντιληφθείς ότι εδώ ακολουθείται η νομοθεσία κατά γράμμα - αφού η συμπύκνωση και επικάλυψη των σκουπιδιών στο κοίλο κύτταρο γίνεται άμεσα με χώμα και ακριβώς από κάτω βρίσκεται ο βιολογικός καθαρισμός, όπου αποστραγγίζονται τα υγρά των σκουπιδιών.
Προκειμένου να αγγίξουν τους στόχους τους, οι υπεύθυνοι στον φορέα έχουν ενεργοποιήσει το ελληνικό... δαιμόνιο. «Για να πετύχει η ανακύκλωση χρειάζεται οικονομικό κίνητρο», ομολογεί ο αντιδήμαρχος, «γι' αυτό ζυγίζουμε τα λύματα που φτάνουν εδώ και χρεώνουμε ανάλογα τον κάθε δήμο!». Κάτι παρόμοιο γίνεται και με τα οικοδομικά απόβλητα, τα μπάζα, η σωστή διαχείριση των οποίων στη χώρα μας εκκρεμεί εδώ και χρόνια! Οποιος, επομένως, εναποθέτει οικοδομικά υλικά στον ΧΥΤΑ, καλείται να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. «Είναι εντυπωσιακό ότι το μέτρο έχει συμβάλει σημαντικά στη μείωση των μπάζων», καταλήγει ο κ. Αλμπανόπουλος.
«Μπροστάρης» ένας ιερέας
Φαίνεται ότι ο κ. Αλμπανόπουλος βρήκε ένα εύφορο έδαφος για να «καλλιεργήσει» την οικολογική διαχείριση των απορριμμάτων. Στο νησί λειτουργούσε ήδη σύστημα ανακύκλωσης στο Δήμο Ποσειδωνίας, ενώ και ιδιώτες είχαν δραστηριοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Πρωτοπόρος στον τομέα είναι, χρόνια τώρα, ο καθολικός εφημέριος, ο παπα-Αντώνιος, ο οποίος ανακυκλώνει από το 1973(!). «Τα κίνητρά μου ήταν οικονομικά και οικολογικά. Στόχος μου ήταν να κτίσω μια ενοριακή αίθουσα και αναζητούσα πόρους», προσθέτει ο ηλικιωμένος κληρικός, ο οποίος για περίπου 36 χρόνια έκανε ανακύκλωση - αρχικά για χαρτί και χαρτόνι, αργότερα γυαλί και αλουμίνιο.
Τους τόνους χαρτιού τους διοχέτευε στη χαρτοβιομηχανία Softex. «Ενημέρωνα τον κόσμο μέσω της ενοριακής μας εφημερίδας, ενώ καθώς δίδασκα Θρησκευτικά στο σχολείο, ενεθάρρυνα τους μαθητές να φέρνουν στο τέλος της σχολικής χρονιάς για ανακύκλωση τα βιβλία τους και ό,τι άλλο μάζευαν: εφημερίδες, περιοδικά κ.ά. Διέθετα μόνο μία αποθήκη, όπου συνέλεγα το υλικό, και έναν δεματοποιητή». Το όλο εγχείρημα στηρίχθηκε στον εθελοντισμό.
«Ολοι δούλευαν αφιλοκερδώς», περιγράφει ο παπα-Αντώνιος, «ακόμα και το φορτηγό που πήγαινε το χαρτί στην Αθήνα». Σύμπτωση ότι, μόλις ο δραστήριος ιερέας αποφάσισε να σταματήσει, τη σκυτάλη πήρε ο δήμος. «Είχαμε φτάσει στο σημείο να ανακυκλώνουμε 50 τόνους γυαλί, 3 τόνους αλουμίνιο το χρόνο και 3 τόνους χαρτί ανά δύο μήνες· δεν είναι άσχημα, ε;» λέει με καμάρι ο πολυπράγμων κληρικός. «Στην αρχή ήταν δύο διαδρομές το χρόνο, ενώ πριν σταματήσουμε είχαμε φτάσει τις δέκα».
ΤΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΟΥΝ
Οι ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης, μεγέθους 2,5 κυβικών λίτρων, χωρίζονται στα εξής χρώματα ανάλογα με τη χρήση τους:
•   Κίτρινο για χαρτί και χαρτόνι
•   Μπλε για γυαλί και γυάλινα μπουκάλια
•   Ασημί για πλαστικό, αλουμίνιο, σίδηρο, συσκευασίες τετραπάκ
•   Kόκκινο για χρησιμοποιημένο μαγειρικό λάδι
•   Πράσινο για ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές
Ιnfo
Ο ΕΦΔΣΑ Σύρου ιδρύθηκε τον Απρίλιο 2007 με τη σύμπραξη των τριών δήμων του νησιού και με σκοπό τη διαχείριση του υπό κατασκευήν Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) και την ανάπτυξη συστημάτων ανακύκλωσης υλικών. Πληροφορίες: Τ 22810-98.257, www.syrosrecycle.gr
Πηγή